2009-12-30

AMAIA VAZQUEZ


 Amaia Vazquez.sexologoa eta psikologoak urte asko daramatza ikastetxeetan ikasle, irakasle eta gurasoekin lana egiten. Sexualitatea edo sexu heziketa da bere gaia. Urte hauetan egindako lanaren emaitzak jasoz dabil, baina hein berean, oraindik egiteko eta aldatzeko dauden gauzak ikusten ditu. Azpimarragarriena: haurtzaroan ere sexualitatea kontuan hartzea eta lantzea.

2009-12-29

HOMOSEXUALITATEA GIZARTEAN


Homosexualitateak azken urteetan bilakaera handiak ezagutu ditu. Hain zuzen ere, homosexualekiko errespetua hein batean irabazi da, besteak beste ezkontza estatu batzuetan onartuz. Haatik, munduko eskualde ugaritan homosexualekiko bazterketa oraindik handia da, eta gazteek besteen begiradaren beldurra dute. Homosexualitatea historian Homosexualitatea Antzinatean Kristautasun aurreko zenbait gizartek onartzen zituzten praktika homo-erotikoak. Baina praktika horiek oso kodifikatuak ziren eta ezarritako normak ez baziren errespetatzen oso gaizki ikusia zen, delitu bat bezala kontsideratzen ahal zen. Grezian pederastia hezkuntzan erabilia zen, mutiko gazteen hezkuntzan. Baina hau ere oso kodifikatua zen: gaztea erlazio sexualean pasibo egon behar zen eta bera baino zaharragoa zena aktiboa. Hori ez errespetatu ezkero, erlazioa ezmoral bezala kontsideratzen zen. 342an, Erromatar inperioan, ezkontza homosexualak debekatzen dira eta 390ko agorrilaren 6an Théodasek lege bat idazten du homosexual guztiak sutarat emanak izateko. Homosexualitatea Erdi Aroan Garai hartan populu germanikoek beraien legeetan ez dute erreferentziarik egiten homosexualitateari, beraien kulturan integratua baita. Gizarte girixtinoetan, aldiz, homosexualitatea hiltze zigorraz zigortua zen. Kausa da Frantzian, Ingalaterran eta beste Europako estatu askotan. VI. mendean homosexualitatea Jainkoak definituriko orden naturalaren aurkako krimen bat bezala kontsideratua zen, errea izan arte eramaten ahal duena. Argien eta XIX. mendeak Argien garaian frantses idazle batzuk (Montesquieu, Voltaire...) galderak pausatzen dira homosexualei ematen zaien hiltze kondenari buruz. Ingalaterran, ber eredua segituz, Jeremy Benthom idazleak bere “Essaie” batetan pederastiaren ez zigortzea defenditzen du. Konkretuki 1791ean, Frantzia lehen estatua da homosexualitatea gehiago ez zigortzen. XIX. mendean Napoleonek ez du homosexualitatearen ez zigortzea kentzen eta horren ondorioz, Europara hedatzen du ideia hori. Adibidez, Ingalaterran 1836an despenalizatzen da. Mende honetan da lehen aldiko “homosexualitate” izena erabilia, Karl-Maria Kertbeny kazetariak zuen erabili 1869an. Nazien pertsekuzioa Uste duguna ez bezala, ideologia naziak erlazio estuak izan ditu homosexualitatearekin. Adibidez, Ernst Pöhmek esaten zuen homosexuala zela eta homosexualitatearen alde zela. Baina 1935ean legea gogortu egin zen — Alemaniaren kodeko 175. artikuluaren aldaketa. Gainerako Europa guztian, aldiz, homosexualitatea ez zen zigortua, Alemanian bakarrik. Horren ondorioz, Reich garaian homosexual asko kontzentrazio esparruetara deportatuk izan ziren. Han hiruki arrosa batez ezberdinduak ziren eta honek beste deportatuen trufa ondorioztatzen zuen. Egundaino ez da garai hartan jasan behar izan zuten pertsekuzio larriagorik izan, “solution finale” delakoa jasan zutelako judu eta tzigana guztiak bezala. Baina gainera, homosexualak zirelakoan oso bortizki tratatuak ziren. Errusian, Stalinen garaian ere deportatuak izan ziren eta ez hain aspaldi herri komunista guztietan pertsekutatuak dira. Espainian, frankismo garaian homosexualak preso emanak ziren eta Italian, Mussolinirekin aurkari politiko bezala kontsideratzen ziren. Homosexualitatearen egoera orokorra Faxismo eta Frankismo garaitik bidea egin eta, homosexualen egoera hobetuz joan da. Hala ere, ez da ahantzi behar heterosexualei parekatuz eskubide guttiago dituztela. Homosexualitatea mendebaldean Gaur egun ere, homosexualek sarritan diskriminazioa jasaten dute. Hau homofobia izendatua da, eta mendebaldean egoera hori biziki piztua da. Hain zuzen ere, 15 eta 34 urte arteko gazteek beren buruaz beste egitearen arrazoi nagusia da; heterosexualena baino 5aldiz azkarragoa, eta emazteentzat 7 aldiz handiagoa. Jakin behar da, duela gutti oraindik, Estatu Batuetan, emazte homosexualei sexu organo bat kentzen zitzaiela, plazerik ukan ez zezaten, “haien sendatzeko” helburuarekin. Beste adibide gisa har dezakegu Kuba herria. Honetan, 1961 urteaz geroz, erregimen kastristak sistematikoki homosexualak zigortzen zituen. Gaur egun praktika hori baztertua da baina hala ere, jendartearengandik aldera utziak dira. Zazpi estatutan ekintza homosexualak heriotz zigorra ondorioztatzen dute. Hauek dira Afghanistan, Arabia Saudita, Iran, Nigeria, Moritania, Soudana eta Yemen. Gaur egungo estatistikak Jakin beharrekoa da ikertzaile batzuek diotela inkesta desberdinen bidez atzemandako homosexual kopuruei buruzko emaitzak faltsuak direla. Hain zuzen ere, azken hauek azpimarratzen dute galdetuek gezurra erran dezaketela, edo erantzunik ematen ez dutela. Bestalde, dudak sortzen dira pertsonen sailkapenak egiterakoan. Adibidez, kontutan hartu behar da, aspalditik ezaguna den bezala, nerabe batzuek ber sexuarekiko erakargarritasun sentimendua jasaten dutela heldutasun sexualaren garaian. Ber ildotik doa presondegi edota barnetegi ez mistoetan, gertatzen dira ber sexukoen arteko harreman sexualak, agian sexu harremanen eskasarengatik. Homosexualitatea publizitateetan Norma soziologikorik ez izan arren, bikote homosexualak komertzioa bultzatzeko geroz eta gehiago baliatuak diren irudiak dira. Bereziki mendebaldeko herrietan, homosexualak publikoki erakusteak publizitatean agertaraztea gaur egunekoa eta arrakastatsua bilakatu da. Adibide gisa har daiteke jantzi marken publizitateetan bikote homosexualak agertaraziak direla. Homosexualitatea gazterian Nahiz eta estatu batzuetan homosexualitatearen agerpena egiten den publizitatean, ez da estatu guzietan ber egoeran, bereziki gazteriari begira. Homosexualitatea onartzeko zailtasuna Nerabezaroan homosexualitatearen deskubritzea, onartu eta baieztatzea etapa zaila da gainditzeko. Gainera, kasu gehienetan, gaztearen gurasoak heterosexualak dira, horren ondorioz ez du identifikatzeko modelo sexualik. Bestalde, gizartearen ikuspuntu sozial eta negatiboek, bazterketaren eta bakardadearen efektua azkartzen dute. Une honetan da ziklo izugarria hasten. Gaztea geroz eta gehiago baztertzen hasten bada, bere estimu pertsonala gero eta ttipiagoa izanen da. Bazterketaren haustea Gizartearekiko bazterketa hori hausteko, eta, zinez, onartu gabe eta aitortu gabe bere homosexualitatea, gazte batzuek sexualitate anonimoa praktikatzen dute. Urte hauetan gehien ikusten dena da jendea ezagutzea Interneten bidez. Horrela, pertsona batzuk ezagutu gabe, idatzizko trukaketak eginez bakarrik, leku babestu batean haien bizi sexualaz gozatu ahal dute. Baina egoera horrek ez du pertsonaren alaitasuna ekartzen. Baina nola egin behar da bakoitzak bere sexualitatea bizi dezan nahi duen bezala edozein joera izanki? Sekretua partikatzea Gazte baten bazterketa arazo handienetariko bat da. Beraz, gazte horiek irekitzen lagundu behar dira, edo guraso batengandik ala erakasle edo profesional batengandik. Garrantzitsuena da “sekretu” hori partekatzea konfiantzazko pertsona batekin. Baita inportantea izango litzateke homosexualitateari buruzko irudia aldatzea, eta egia dena zabaltzea. Gizartearen nahia bada gazteek beren joera sexuala onartzea, mezu baikor eta errealak pasarazi behar dira. Horretarako, gurasoek edo garrantzia duten pertsonek, pentsaketak egin beharko dituzte aipatzen ez diren gai hauei buruz. Hala ere erran behar da onartzea ez dela bide erraza, beti beldur denbora bat badelako, nahiz eta inguruan homosexualitatearen aurkako ideiarik ez izan, badaki bere haurrak momentu zailak pasatu beharko dituela. Urrats bat geroari buruz Nahiz eta bere homosexualitatearen bide gogor bat den, gazteak bere indar guztiak ematen ditu horren gainditzeko. Onartu eta, ongi sentituko da, barneko oreka bat sortuz. Horri esker askea, librea sentitzen ahalko da, bai bere gaztaroan, baita bere geroan ere. Homosexualen eskubideak Frantziaren gehiengoa ber sexuko bikoteen ezkontzaren alde da. Lau urte lehenago populazioa puntu horretan oraindik zatitua zen. Gaur egun Frantsesen %38a bakarrik horren kontra dira. Horrez gain, Frantziako apez batzuk prest dira bikote homosexualen ezkontzeko. Horrek gertakari politiko handi bat ekartzen du, alde batetik, homosexualek bizitzen dituzten diskriminazioen aurka joatea da; bestetik, eskaera unibertsal bati erantzutea: giza eskubideetan parte hartzea da. Erran behar da bukatzeko, homosexualek heterosexualekin parekatuz eskubide guttiago dituztela. Homosexualitatea ez da fenomeno berri bat eta aspaldidanik gure kulturan sartua da. Luzaz zigortua izan da ez aspaldi arte ; esate baterako nazien garaian errepresio bortitza jasan zuten. Gaur egun ere iritzi ezberdinak agertzen dira gizartean eta polemikak sortzen; hala nola, bikote homosexualen ezkontzan eta haurren adopzioan. Baina halere, mendebaldean homosexualitatea nahiko onartua da nahiz eta gazte homosexualek batzuetan oso gaizki bizi izan beraien sexualitatea, besteen begiradaz beldur direlako. Baina ohartarazi behar da gauzak aldatzen ari direla eta gure gizarteak homosexualitatea toleratzen duela, erran nahi baita geroz eta kritika guttiago egiten zaiola, nahiz eta oraindik lana baden guztiz onartua izan dadin.

2009-12-28

WEBQUEST

Webquesta ikerkuntza gidatuak egiteko ekintza didaktiko modu bat da. Taldeko lana autonomia, gaitasun kongnitiboa, informazio bilaketa eta erabilera..sustatzea du helburu. Webquest-ekin, gai ezberdinak jorra daitezke eta hauetaz ikasteko oso erabilgarriak dira.

Nire kasuan, aukeratu dudan Webqueta, Sexua Nerabezaroan da, 14 - 18 urte bitarteko gazteei zuzendua hain zezen ere.
Aurrena, galdera zehatz batzuk erantzun beharko dituzte, beraien hitzak erabiliz. Horretarako, zuk gaiari buruz dakizunaren arabera erantzun beharko duzu.
Ondoren, web orrialde batzuk eskeiniko dizuete, bertan modu erraz eta dibertigarri batean aktibitateak burutzeko.
Azkenik, hau burutu ostean, e-mailez bidali beharko duzu ematen dizuten helbidera eta ebaluatu egingo zaitue.

SEXUALITATEA HISTORIAN ZEHAR

Hona hemen Sexualitateak historian zehar izan dituen aldaketa eta esanahi ezberdinei buruzko Powe-pointeko aurkezpen bat. Bertan, kultura edo garaiaren arabera sexualitatea ikusteko egon diren modu ezberdinak azaltzen dira.

2009-12-25

PAREJA, SEXUALIDAD, EROTISMO,... BLOGA




Honako blog hau komentatzea ere interesgarria iruditzen zait.
Bertan, bikotekide, sexualitate eta erotismo gaiez gain, egungo gazteria zein pertsonari interesatzen zaiozkion berriak aurki ditzazke. Non, hemen baita ere, bideoak, berriak eta argazki ugari aurki ditzazkezun.

SEXUALITATEA EZAGUTZEN BLOGA

Gaiarekin zerikusi zuzena duen ondoko blog hau komentatzea pentsatu dut.
Bertan, bideo, argazki eta berri ugari agertzen dira gaiari lotuta, non informazioren bat nahi izanez gero, aukeratzeko aukera zabal bat aurki dezakegu.
Lotsa eta tabu ugari dagoen gaia da sexualitatea, eta blog hauen bitartez, ikuspegi irekiago bat lortu daiteke.

2009-12-22

SEXU TRANSMISIOKO GAIXOTASUNAK

Sexu bidez transmititutako gaixotasunak tabua izan dira gure jendartean, sexua bera izan den moduan. Horregatik, jasotzen dugun informazioa urria da eta moral bikoitzez jantzia datorkigu askotan
Nahiz eta sexu-hezkuntzak bere tokia hartu duen hezkuntza sisteman, ikastetxe askotan sexualitatea gaixotasun hauei lotuta soilik irakasten digute sarritan, sexua plazerrerako bide bezala baino, zerbait arriskutsu gisa irakasten digute. Guraso eta helduen artean zabaldu den beldurra eta seme-alabekiko kontrol nahiak sexua zerbait arriskutsu gisa baloratzera eramaten gaitu.
Baina, beharrezkoa da gaixotasun guzti hauen inguruan informazioa jasotzea eta naturaltasunez hitzegitea, batez ere berauek ekidin, era egoki batean landu eta sexu harreman seguruak izan nahi baditugu.

NEREA SANCHO: "Ezartzen dizkiguten ereduak terrorismo hutsak dira"

ITURRI: GAZTEZULO.

Nere Sanchok hogeita hamar urte ditu, baina curriculum luzea du dagoeneko. 2005. urtean, Goxoki.com zerbitzua sortu zuen Atseginez elkarteko beste “lau katurekin batera”. Sexuari eta harremanei buruzko zalantzak argitzea da Goxoki-ren helburua, eta oso pozik daude orain arte egindako lanarekin. Gaur egun, Nerea sexologo lanetan ari da Gasteizko Udaleko Aholkularitza Zerbitzuetan, eta irakasle lanetan ere badabil EHUn, Hezkuntzaren Ikerketa irakasten.
Joan den urteko maiatzetik hona, hilero-hilero, Nerea sexuari buruzko erreportajeak kaleratzen ari da GAZTEZULOn. Horrez gain, erabiltzaileek egindako kontsultak erantzuten ditu GAZTEZULO.COM weborrialdean. Gero eta gazte gehiagok jotzen dute berarengana zalantzak eta kezkak argitzeko...

Nola txertatu beharko litzateke sexu heziketa eskoletan?
Gaur egun, sexu heziketa derrigorrezko edukia da eskoletan, baina zehar-lerroa da; alegia, ez da ikasgaia, baizik eta ikasgai guztietan landu beharko litzatekeen zerbait. Eta azken batean, horrek esan nahi du ez dela benetan inoiz lantzen, ez bada sexologo bat eskolan azaldu delako, parakaidista baten gisa, ordu batzuk ematera. Nire ustez, txiki-txikitatik, sexu-hezkuntzak derrigorrezkoa izan behar du eskolan, eta ez zehar-lerro bezala. Kontua da umeen gurasoek beldurra izaten dutela, sexu heziketaren ondorioz sexu harremanak ugaritu egingo direla uste dutelako. Funtsean, bi ideia daude gurasoen beldur horren atzean: sexu harremanak izatea txarra dela, eta hori bultzatu egiten dela. Baina sexu heziketak gauza bakarra egiten du: tresnak ematen dizkigu pertsona bakoitzak askatasunez erabaki dezan noiz eta zer egin, norekin egin, eta nola eta zein baldintzatan egin.
Eta nesken kasuan?
Emakume gorputz modelo bat inposatzen ari da, lortzen ezinezkoa dena. Kontuan har ezazu, publizitatean bertan, argazki asko muntajeak izaten direla: baten ipurdia hartu, beste baten bularrak erantsi… eta horrela. Neskek eredu horrekin konparatzen dute euren burua, eta beti galtzaile ateratzen dira; emakume guztiak ateratzen dira galtzen. Garbi izan behar dugu gorputz guztiak errepikaezinak direla, pertsonak errepikaezinak direla, eta gero bakoitzak grazia emango diola bere gorputzari. Eredu hau terrorismoa da, terrorismo hutsa. Gainera diru pilo bat ordaindu behar da ez dakit noren ilea lortzeko, zelulitisa kentzeko, ez dakit zein arropa klase erosteko… Mila gauza egitea eskatzen du eredu horrek. Adibidez, jende askok zergatik egiten du kirola? Askok ez dute gozatzen kirola egiten. Gure lagun batek dioen bezala, zure larruazala da zure jantzirik onena, eta zaintzea ondo dago, baina…
Nork bere burua beti besteekin konparatu behar horrek kalte handia egiten du bizitzan, eta are handiagoa gaztetan, gauza askotan lehen pausoak eman behar diren garaian…
Neska batek bere burua modelo batekin konparatzea perspektiba arazo larria da. Modelo hori ez da inoiz zu izango, eta zu ez zara inoiz bera izango. Zuk Arte Ederrak ikasi badituzu, eta modelo horrek pasarelan ibiltzen ikasi badu… bada, zer demontre, modelo horrek ez ditu inoiz Arte Ederrak ikasiko, ez da inoiz zure familiakoa izango, ez du inoiz sentituko zuk zure larruazalean sentitzen duzuna! Zu zu zara, eta kitto. Hori landu egin behar da, asko landu behar da.

Elkarrizketa Osoa Ikusi.

2009-12-15

SEXU- HEZKUNTZA FAMILIAREN ARDURA AL DA?


Argi dago: familiari badagokio sexu-hezkuntza. Gizarteak ala eskolak,
irakasleek ala gurasoek, zeinen esku dagoen heziketa sexuala eztabaidatzen
hastea alperrekoa da. Gurasoak, nahitaez, egunero-egunero egiten ari gara
sexu-hezkuntza. Zer dela eta eztabaida hau, orduan? Akaso, kostatzen
zaigu horren ardura hartzea ala egin nahi ez dugunaren seinalea al da?
Edukiko al du gure sexualitate pentsaerak horrekin zerikusi?
Gure gizartean erabiltzen dugun sexualitatearen kontzeptuak eragina
izango du segur aski. Sarri, genitaletan oinarritzen dugu eta genitalekin
egiten dugunarekin. Gainerakoa hortik dator gero, hau da, beti amaitzen
dugu infekzioetaz, nahi gabeko haurdunaldietaz eta prebentzio neurrietaz
berbetan.
Eta gazteak, bada, beste horrenbeste, gauza bera gertatzen zaie.
Hainbeste berba egiten dute egin behar dutenari buruz baina benetan zer
nahi duten, zer desio duten, hori ez dute jakin izaten.
Baina dena aldatuko litzateke sexualitatearen benetako esanahiaz jabetuko
bagina eta ez hain modu itxian hartu. Pertsonok, denok gara sexudunak,
bizitzeko eran eta adierazteko eran nabarmentzen zaigu, sexudun garen
aldetik. Baina beti ere, prozesu bat da hori, jaiotzean hasi eta hiltzean
amaitzen dena. Pertsona bakoitzak prozesu bakarra bizi du, parekorik ez
duena, bakarra eta zoragarria. Bai sexu bi daudela, emakumezkoa eta
gizonezkoa, baina hamaika era daude emakume ala gizon bezala bizitzeko,
bakoitzak bere desioak dauzka (sexu berarekiko edo beste sexuarekiko),
fantasiak eta baita portaera erotikoak ere bai.
Horregatik sexualitate erak daudela esan behar dugu, ez sexualitate bakar
bat, era asko daude-eta izateko, adierazteko eta sentitzeko. Honek balio
digu pertsona ororentzat eta eboluzio-momentu guztietarako. Gizon zein
emakume, guztiok gara bakarrak, parekorik gabe eta bereziak dira eta.

2009-12-08

LEHENDABIZIKO GALDERAK BESTEEI BIDEA IREKITZEN DIE.

Sexualitateaz (Genitalak, umeak nola etortzen diren,...) egiten diguten lehendabiziko galdera garrantzitsua da oso, geroko harremana gure erantzunaren araberakoa izanen baita, hein handi batean.


Naturaltasunez erantzunez gero, beste galdera batzuk etorriko dira.

Erantzuten ez bada edo aitzakiak jartzen badira, nahasmendua sortzen da eta jakinmina areagotzen. Komunikazioa eteteko arriskuan dago. Haurrek beste bide batzuk erabiliko dituzte nahi dutena ikasteko.

SEXUA NERABEZAROAN

Hona hemen, nik eginiko sexua nerabezaroaren inguruko power - point bat.
Bertan, bitxikeri batzuk zein datuak aurki ditzazkezue.
Blogera igo ahal izateko, aurrena Slidesharera igo behar izan dut, bertan daukazuelarik nahi izanez gero.

2009-12-05

SEXPRESAN

Kontrometai hezitzailea da ondoko bideo hau kondoiaren inguruan.



2009-12-01

ZEIN DA SEXU HEZKUNTZARIK ONENA?

Gaur egun gazteek beraiek esaten duten moduan badaukate sexualitatearen
gaineko informazioa zeinek eman; batetik, lagunek (beraiek baino gehiago ez
dakitenak) eta bestetik, komunikabideek (interneta, neskentzako
aldizkariak…). Mito faltsu asko zabaltzen dituzte horiek, dudarik gabe, eta
agian, gazteek beste zerbaiten premia daukate. Sexu-hezkuntza
informazioa ematea besterik ez dela pentsa dezakegu askotan, bada, oker
gabiltza. Sexu-hezkuntza, kalitatezkoa baldin bada, laguntza-bide zabala
izango da, laguntza, gure seme-alabak zoriontsuak izan daitezen, eta
beraien burua ezagutu, onartu eta erotika propioa adierazteko bideak
aurkitzen laguntzeko. Horixe da, hain zuzen, sexu-hezkuntzaren helburua,
handia eta zabala.

NOLA BIZI DUTE NERABEEK SEXUALITATEA?


Ohizkoa da nerabeek sexualitatea kontuzko gai gisa bizitzea. Sexualitateak hankaz gora jartzen du nerabeen bizitza eta ardura sortzen du nerabeengan; halere, ez da bat ere erraza izaten horri buruz hitz egitea.
Izan ere, nerabeek pubertaroan zehar (9-15 urte) izaten dituzten hainbat gorputz-aldaketen ondorioz, pertsona heldu baten gorputza izatera pasatzen baitira, horrek dituen aukerekin eta arriskuekin. Batzuetan, gorputz- aldaketa hori ez dator bat neska/mutikoaren heldutasunarekin, eta bi alde horien artean ez dago orekarik. Gorputz-aldaketa horiek bere haur-nortasuna erasotzen duten etsai gisa ikusi dezake nerabeak, edo bere gorputz berria aliatu gisa erabil dezake. Edonola ere, aldi horretan garrantzi handia izaten dute gorputzak eta sexualitateak.

2009-11-24

SEXUALITATEA GAZTEEK GUTXI EZAGUTZEN DUTEN GAI BAT DA ORAINDIK, LOTSA HANDIA DAGO.


Catherine Hiriart- Sorano
Camus ikastetxeko erizaina
Catherine Hiriart Sorano erizaina da Baionako Santa Gurutze auzoko Camus ikastetxean. Hamahiru urte daramazki bertan, eta urtero hamahiru-hamalau urte inguruko gazteei sexualitateari buruzko informazio klaseak eskaintzen dizkie.

Zer-nolako lana daramazu sexualitatearen arloan?
Arlo horretan, Camus ikastetxean eskaera txikia da, baina sexualitateari dagokion osasun heziketarako ekintza berezi bat bideratzen dugu, halere. Duela hamar urte abiatu genuen hori, eta hamahiru urteko gazteekin, gelaka, urtean lau ordu hartzen ditugu sentsibilizazio lana egiteko. Informazio hori ezinbestekoa da.
Derrigorrezkoa den informazio lan bat dela esan duzu. Zergatik?
Argi agertzen da ezagupen eskasia dagoela. Kanpotik begiratzen dugularik, komunikabideen bidez gazteek informazio handia jasotzen dutela iruditzen zaigu, baina, ez da hala, gutxi ezagutzen duten gai bat da oraindik. Askok aurreiritzi asko du eta, gutxi jorratzen den gaia dela uste dugu. Gurasoekin gutxi aipatzen dute, eta lotsa handia dagoela ikusten dugu.
Zertan datza heziketa lan hori?
Lehen gauza galdeketa anonimoa egitea da. Hori oso klasikoa izaten da, esate baterako, emakumeen eta gizonezkoen organo genitalak kokatzeko eskatzen diet. Gutxieneko ezagupen horretan ere gabezia handia dagoela ikusten da. Askok ez dakizkite kokatzen, eta, neskek izaten dute ezagupen murritzena. Elkartze horietan argi agertzen da informazio beharra dagoela. Sexu harremanaz beldur dira. Hainbat gai aipatzen ditugu, koitoa, kontrazepzioa, sexu harremana eta beste. Ondotik, gaika lan egiten dugu. Iaz, adibidez, gizon edo emazteak bikoteaz zer itxaroten duten galdetu nien, eta horretan ere, elkar ezagutza eskasa zegoen. Ikusi behar da gazteak direla oraindik. Estatu frantsesean lehen sexu harremana, batez beste, 17 urterekin izaten da. Halere, badira gazteago hasten direnak, eta, lehen harreman hori izaterakoan denbora hartzea eta errespetua garrantzitsuak direla esaten diegu.
Internetek edo telebistak ez al du eraginik sexu harremanari buruz duten ikuspegian?
Pixka bat nahasiak dira. Film pornografikoak ikusten dituzte. Baina, halere, gehienek ezberdintasuna egiten dute.
Informazioaren garrantzia aipatzen duzu. Planning Familial elkartea sortuko da. Nola ikusten duzu sorrera hori, zertan izango zaizue lagungarri?
Bilkura bat izan dugu beraiekin. Informazioa zabaltzeko ez gara asko. Gu ikastetxeetan ari gara, ospitalean Planifikazio Zentroa dago. Ezinbestekoa da informazioa zabaltzea. Eta, kasu honetan, Planning Familial Baiona erdigunean kokatua izatea oso berri ona da. Hutsune anitz dago informazioa zabaltzeko arloan. Dakigularik Baionako erietxean, urtean, seiehun bat abortu egiten direla, eta horietarik ehun bat adin txikiko neskak direla, argi dago lana dagoela egiteko. Kopuruak bere horretan jarraitzen du azken urteotan. Lan horretan gero eta gehiago izanda, hobeki izango da gaztentzat, baina, helduentzat ere bai, informazioa gizarte eremu guztietara zabaldu behar baita.

HILKORTASUN TASA HERRIAREN ARABERA

100.000 jaiotzetatik, ama nerabe eta ez nerabeen hilkortasun tasa, honako hau da munduko herrialde ezberdinetan:


Herriak
15-19
20-34
Nigeria
526
223
Indonesia
1100
575
Etiopia
1270
436
Egipto
266
155
Brasil
108
80
Bangladesh
860
479
Argentina
55
50
Argelia
205
78

2009-11-17

ZERK BELDURTZEN DITU GURASOAK HONEN INGURUAN HITZ EGITEAK? ETA, NERABEAK?


- Seme-alaben arriskuzko jarrerak dira gurasoen beldurrik handienak. Hau da, neurririk ez hartzeagatik, antisorgailuak, haurdun geratzea edo sexutransmisiozko gaixotasunak hartzea.

- Batzuetan nerabeek ez dakite antisorgailuak erabili gabe sexu-harremanak izatea arriskutsua dela, eta beraz, ezinbestekoa da gurasoek arrisku horien berri ematea seme-alabei. Gaur egun ezkontza aurreko sexuharremanak ez dira tabuak, lehen gertatzen zen moduan. Kasu askotan oso goiz ematen dira sexu-jokabideak (15-16 urte). Nahi gabeko haurdunaldiak, antisorgailuek eta, hein batean, sexu-transmisiozko gaixotasunek kezkatzen dituzte neskak. Adin horretako mutilen kasuan, bigarren mailan geratzen dira aipatu ditugun kezka horiek. Haurdun ez geratzeko ardura neskaren esku uzteko joera dute mutilek. Mutilek sexu-harremanetan kale ez egiteko ardura izaten dute, eta sexugaietan jakitunak direla erakustekoa. Biek izaten duten birjintasuna galtzeko kezka. Helduen munduan sartzeko igaro beharreko iniziazio-erritu gisa ikusten dute nerabeek birjintasuna galtzea. Baretzeko oso zailak diren beldurrak, fantasiak eta ziurtasungabeziak sortzen ditu birjintasuna galtzeko nahiak. Gainera, gaur egun helduen nortasuna bilatzeko orduan garrantzi handia du birjintasuna galtzeak, eta batez ere berdinen onespena lortzeko orduan. Helduek egiten dutenez, helduak izateko sexu-harremanak izatea beharrezko dela iruditzen zaie nerabeei. Hori dela eta, lehenengo esperientzia horrek nerabeen emozio-egoeretan duen garrantzia gutxiesteko ohitura dago.

ZERGATIK KOSTATZEN ZAIE GURASOI BERAIEN SEME-ALABEKIN SEXUALITATEAZ HITZ EGITEA?

Orokorrean, seme-alabekin, horiek nerabeak direnean, edozein gairi buruz hitz egitea asko kostatzen zaie gurasoei. Garai horretan, gurasoengandik aldentzeko joera dute semealabek; bestalde, ziurtasun-gabezia handia eta gurasoen premia izaten dute. Horregatik, ohikoa da nerabeek sexualitateari buruzko informazioa etxetik kanpo bilatzea. Gurasoek seme-alabak sexudun pertsona gisa ikusteko duten zailtasuna batzen zaio lehen aipatutakoari, seme-alabak haur izaten jarraitzea nahi izaten baitute. Gainera, gerta liteke seme-alaben sexualitateak gurasoei beraien bizitza sexualean izandako egoerak berriz ere gogoraraztea, edo gai horren inguruan seme-alaben aurrean ezjakin agertzeko beldurra sentitzea.

2009-11-10

SEXU ZAPALKUNTZA ETA BERE FUNTZIO SOZIALA


Gozamen sexualaren ukapenaren oinarrian aurkitzen ditugu sexu errepresioa eta zapalkuntza, nagusiki klase zapalduek pairatu duten elementu historikoa. Klase dominatzaileek euren onura sozio-ekonomikoa lortzeko baliatu duten zapalkuntza, eta klase menpekoengan zapalkuntza orokortua mantentzeko erabili dutena. Zapalkuntza hau kulturala da eta ez biologikoa. Psikoanalisiaren korronte ezberdinetatik defendatu izan da, eta defendatzen da, errepresio sexualaren izaera biologikoa dela. Guretzako hori ez da horrela, “errepresio sexualaren jatorria sozio-ekonomikoa da eta ez biologikoa. Bere funtzioa patriarkatuaren kultura autoritarioaren eta esklabotza ekonomikoaren oinarriak sustraitzea da, modu argiagoan Japonen, Txinan, Indian… ikusi dezakegun moduan. Historiaren hastapenetan, gizakiaren bizitza sexualak naturaren legeak jarraitzen zituen, jendarte natural baten oinarriak jarriz. Ordutik, patriarkatu autoritarioaren azken lau edo sei mila urteek, sexualitate naturalaren energia ezabatuz, egungo pertsonaren bigarren mailako sexualitate doilorra sortu dute”. Errepresio sexuala patriarkatua bezain antzinakoa da, oinarri horren gainean eraiki dira genero, nazio eta klase zapalkuntza. Ordutik, sexualitatea ezkutatua, ukatua eta bahitua izan da. Ordutik “gizakiaren sexualitateak bizitza sozialaren iluntasunetik ateratzeko oihukatzen zuen, milaka urtean bizi izan duen bizitza iluna eta osasungaitza atzean utzi eta horren izen handia hartzen duen ‘kulturaren’ eta ‘zibilizazioaren’ eraikin distiratsuaren aurrean ezarri asmoz”. Historialari, zientzialari, politikari eta ekonomialariek gizateriaren urrats handi gisa kokatzen jarraitzen duten zibilizazioa. Gure gaur egungo jendartearen oinarria den zibilizazioa. Gutxiengo batek gehiengoa zapalduz eraiki duen zibilizazioa. Eta zapalkuntza orokor horren baitan, genero, nazio eta klase zapalkuntzaren baitan, sexu zapalkuntzak paper garrantzitsua bete du. Zaila da zibilizazio horretaz esaten diguten bezain ongi hitz egitea. Izan ere “krimen sexualak, abortu kriminalak, nerabeen ezinegon sexuala, haurren oinarrizko indarren hilketa, perbertsioak nonahi, pornografiaren eta bizioaren eskuadroiak, publizitate enpresa hutsalek egiten duten giza irriken ustiapen zitala, milioika gaixotasun psikiko eta somatikoak, bakartasuna eta mugapena nonahi, gizateriaren ustezko salbatzaileen harrokeria neurotikoa… zibilizazio baten apaingarri gisa hartzea zaila litzateke”. Gure zibilizazioa, bizi kalitatean aurreratua izatetik urrun, guztiz kontrakoa izan da. Gehiengoaren bizi kalitatea mugatu du, gutxiengoak bizitzaz goza dezan, modu horretan, herriaren aukerak mugatuz. Azterketa antropologiko hainbatek erakutsi du beste jendarte batzuetan, gurea baino antzinagoko zibilizazioek beste antolaketa modu batzuk garatu zituztela, zapalkuntzetatik aske izan ez arren, bizitzaren hainbat eremutan eredu berdintzaileagoak eta justuagoak lortuz. Antzinako jendarteek, eta baita XX. Mendean aztertutako antzinako funtzionamendu ohituren arabera zebiltzan hondar-tribuek ere. Garbi gera dadin aurrez; ez dugula nahi, ez dugula nahi izan gure argudioak iraganean kokatu. Kontrara, gaur nahi duguna izan behar dugu horrela nahi dugulako, eta ez izan ginelako. Gaur egungoak eta dinamikoak izan behar gara. Horrek, ordea, ez du esan nahi antzinako esperientziei jaramonik egin behar ez diegunik. Horregatik, garrantzitsua da gurearen ezberdinak izan diren beste esperientziak ezagutzea. Eta zehazki, sexuari dagokionez, hemen lantzen ari garena baita. Beraz, “gure zibilizazioan ez bezala, Troibriandsen jendartea nerabeen sexu bizitzaz arduratzen da eta erraztu egiten du, bereziki bakarrik egon daitezkeen etxolak eskainiz, eta baita beste arlo batzuetan ere, eurek prozesu naturalez duten jakintzarekin bat”. Gehienentzat horrela zen, nahiz eta azaltzen diguten ezberdintasunak zeudela eta zergatik zeuden: “Haur talde bat soilik bereizten da gerta-aldi natural horretatik. Ekonomikoki onuragarria den ezkontza izateko patua duten haurrak dira horiek. (Lehengusu gurutzatuen arteko ezkontza mota hau beti agertzen da, ikerketa etnologikoek erakusten dutenean egungo edo historiako matriarkatu baten existentzia). Mota horretako ezkontzarako patua duten haurrak gureak bezala hezten dira, abstinentzia sexualean, eta neurosiak eta gure neurotiko karaktereologikoetan ezagunak egiten zaizkigun ezaugarriak erakusten dituzte. Euren abstinentzia sexualak menpekoak sortzeko funtzioa betetzen du. Sexuaren ukapenak funtsezko tresna izaera du esklabotza ekonomikoaren ekoizpenean”. Hemen garbi ikusten da psikologiaren beste pentsamendu korronte batek azaltzen dituen argumentuak okerrak direla. Freud buru duen korronte psikologiko honek aitortzen du errepresio sexuala ez dela biologikoa, kulturala baizik. Baina, dio errepresio sexuala ezinbesteko ezaugarri kultural eta soziala dela kulturaren sorkuntzan eta ugalpenean. Alegia, kultura orokorrean eta ekoizpen kulturala errepresio sexualari esker existitzen direla. Alegia, sexualitatea erreprimituko ez balitz ez litzatekeela kulturarik izango. Guretzako, baieztapen hori faltsua da, arrazoi askorengatik: “haurrarengan eta nerabearengan egiten den ukapen sexuala ez da, psikoanalisiak heziketa kontzeptu tradizionalak oinarri hartuta esaten duen moduan; kultura, sozialitate, ardura eta garbitasunaren garapenaren aurre-baldintza: zehazki aurkakoa da. Trobriandarrek, euren askatasun sexual natural osoarekin, nekazal garapen altua ez ezik, 1930 edo 1940ko edozein europar naziorentzat ametsa izango litzatekeen gauzen egoera orokorra lortu zuten”. Altuago esan daiteke, baina ez garbiago: “Haur osasuntsuek sexualitate natural espontaneoa dute. Haur gaixoek, sexualitate artifiziala dute, alegia, perbertsioa. Hezkuntza sexualaren kontu honetan kontrajartzen dugun alternatiba ez da ondorioz, sexualitatea edo abstinentzia, bizitza sexual natural eta sanoa edo perbertsioa eta neurotikoa baizik”.

SEXUALITATEAREN HIL ALA BIZIKO GARRANTZIA

Sexualitatea, orokorrean, elementu ukatua, desitxuratua, manipulatua eta jarraitua izan da. Historian zehar asko idatzi da sexualitateaz. Agian, pentsa dezakeguna baino gehiago. Eta aldi berean, tabua eta ezkutukoa izan den historiaren eraikuntza izan da.

Bizitzaren plazerretaz ari garenean, modu zabalean egiten dugu, ezin baikara gehiegi luzatu honekin. Horren baitan kokatzen dugu, noski, sexualitatea. Eta sexualitatea, aldi berean, modu zabalean kokatzen dugu. Eta zabala diogu, normalean ohituta baikaude, edo ohituarazi baikaituzte, gauzak modu partzialean eta mugatuan ikustera. Eta normalean gauzak modu partzialean eta mugatuan ikusten baditugu, sexualitatea oraindik mugatuagoa ikusten dugu, gaia inguratzen duten ezaugarri moral, etiko, sozial, kultural eta historikoengatik.

Sexualitateak, normalean “sexualitatetzat” hartzen duguna izatetik urrun –koitora mugatutako sexu harremanak, sexu ugalketa eta sexu bidezko transmisioa duten gaixotasunak-, askoz ere zentzu zabalagoa du. Gaiaz hitz egiterakoan zalantzan jarri beharreko gure barneko lehen zutabea da.

Sexualitateak, bere zentzu zabalean ulertuz gero, giza harreman guztiei egiten die erreferentzia, bere zentzu afektiboan, sentimentalean eta plazerra sortzekoan, jaiotzen garenetik hiltzen garen arte. Bere baitan barnebilduz hizketa eta keinu lengoaia.

Halako dimentsioak garrantzia handia esleitzen dio kontzeptuari eta sexualitatearen garapen praktikoari. Izan ere harremanetan da, bere baitan eta etengabean, pertsonaren izaeraren garapenarekin, hezkuntzarekin, umorearekin, bere ezagutza eta esperientziarekin; eta zabalduz gero, jendartearen garapenarekin berarekin.


SEXUALITATEAK PERTSONAREN PENTSA DEZAKEGUNA BAINO EREMU GEHIAGO HARTZEN DITU BAT-BATEAN ETA PERTSONEN ETA KOLEKTIBOTASUNEN GARAPENERAKO USTE DEZAKEGUNA BAINO GARRANTZIA HANDIAGOA DU.

2009-11-03

WEB 2.0

Web 2.0 a, interneten sartzean konturatu gabe erabiltzen dugu.


Web 2.0a programazio konplexuagoa da lekuak animatuagoak izateko, hare gehiago, Web 2.0 a interneteko historian aurrerapauso garrantzitsu bat suposatu du interaktibitatean, partizipazioan, iritzian.... eta hau gugztiaz aparte, bizi dugun digitalitate iraultzanren funtsezko atal bat da.

Honen alde negatibo bat aipatzekoatan, esaterako, aurrerapauso ugari hauek bizkorregi ematen ari dira, non informazio pila hau gauzatzea eta ezagutzea nekeza egiten zaigun, eta hare nekezago informatika oinarririk ez duen jendearentzat.

Egunerokotasunean interneta eta ordenagailua erabiltzen dugunok, ez dugu arazo handirik aurkitzen aurrerapausoak eta gauza berritzaileak ateratzen direnean, horretara egin behar bait gara eta aro berri honen barne gaudelako, eta aipatu bezela, nahiko erraz moldatzen gara gauza berritzaileetara.

Helduek, berriz,  honetarako arazo handiagoa izaten dute, digitalizazio garaia, beraientzat gauza zearo berria dena, eta beharrezkoa bizitzen hasi direlako.

WEB 2.0

Hona hemen Web 2.0 testuaren inguruan, Carlos Castaño eta Inmaculada Maizen, klasean landu dugun mapa kontzeptuala.
Hau egiteko, ordenagailuan instalatuta dagoen CampTools programa erabili dugu.